تفسیر آیه 114 سوره هود
: آیه 114 سوره مبارکه هود به نقش نماز در نابودی گناه اشاره میکند و به عنوان امید بخشترین آیه قرآنی معرفی شده است.
طبق آیه 114 سوره هود آمده است که «و اَقِمِ الصَّلوه طَرَفَیِ النَّهار و زُلَفاً مِنَ اللّیلِ اِنَّ الحَسَنات یُذهِبنَ السِّیئات ذالک ذِکری للذّاکرینَ، و نماز را در دو طرف روز (اول و آخر) و اوایل شب بپادار (زیرا) به درستی که کارهای نیکو (همچون نماز) بدیها را محو میکند و این (فرمان) تذکری است برای اهل ذکر»
به نقل از واجدی طبق این آیه نماز را باید با شرایط و آداب کامل بهجای آورد که در کلمه «اقامه» معنای کمال و تمام نهفته است.
نماز قوت قلب مؤمنان است چون در آیات گذشته فرمان استقامت و عدم اعتماد به ظالمان مطرح شد و این امور نیاز به روحیه بالا دارد، لذا در این آیه خداوند امر به تقویت روح با اهرم نماز میفرماید.
در روایات مراد از دو طرف روز صبح و مغرب و مراد از اوایل شب نماز عشا بیان شده است، البته این آیه در مقام بیان تمام نمازهای روزانه نیست.
حضرت علی(ع) بر جمعی وارد شده و از آنها سؤال فرمودند: «آیا میدانید امیدبخشترین آیه قرآن کدام است.» هرکس به فراخور حال خویش آیهای را عنوان کرد بعضیها گفتند آیه «ان الله لایغفر اَن یشرک به و یغفر مادون ذالک» یعنی خداوند جز شرک گناهان دیگر را میبخشد، برخیها نیز گفتند آیه «و من یعمل سوءً او یظلم نفسه ثم یستغفر الله یجد الله غفوراً رحیما» یعنی هرکس خلافکار و ظالم باشد ولی استغفار کند خداوند را بخشنده و مهربان خواهد یافت.
همچنین بعضیها گفتند آیه «قل یا عبادی الذین اسرفوا علی انفسهم لاتقنطوا من رحمه الله ان الله یغفرالذنوب جمیعا» یعنی ای بندگان من که در حق خود اسراف کردهاید از رحمت خدا مأیوس نشوید، زیرا او همه گناهان را میبخشد.
بعد از اینکه حضرت نظرات را شنید فرمود از حبیب خودم رسول خدا(ص) شنیدم که فرمودند: «امیدبخشترین آیه قرآن آیه 114 سوره هود معروف به «اقم الصلوه» است.
سپس پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «یا علی، سوگند به خداوندی که مرا بشیر و نذیر به سوی مردم مبعوث کرد وقتی که انسان وضو بگیرد گناهانش ریخته میشود و زمانی که رو به قبله کند، پاک میشود، یا علی مثال اقامهکننده نمازهای روزانه مثل کسی است که هر روز پنج مرتبه در نهر آبی که جلوی منزل اوست خود را شستشو کند.»
پیامبر اکرم(ص) از یاران خود سؤال کردند: «اگر بر در خانه یکی از شما نهری از آب صاف و پاکیزه باشد در هر روز پنج بار خود را در آن شستشو دهد، آیا چیزی از آلودگی در بدن او میماند، در پاسخ عرض کردند: «نه، فرمود نماز درست همانند این آب جاری است هر زمانی که انسان نماز میخواند گناهانی که میان دو نماز انجام شده است، از میان میرود.»
در جایی دیگر بیان شده است که نماز سدی در برابر گناهان آینده است، چون روح ایمان را در انسان تقویت میکند.
نماز غفلتزداست و بزرگترین مصیبت برای رهروان راه حق آن است که هدف آفرینش خود را فراموش میکنند، اما نماز مرتباً به انسان اخطار میدهد، هدف را گم نکن.
نماز، خودبینی و تکبر را در هم میشکند چون انسان در هر شبانه روز 17 رکعت و در هر رکعت دو بار پیشانی در خاک در برابر خدا میگذارد.
همچنین نماز وسیله پرورش فضائل اخلاقی و تکامل معنوی انسان است، چون انسان را از چهار دیوار عالم طبیعت بیرون برده و با فرشتگان همصدا و همراز میکند.
نماز به سایر اعمال انسان ارزش و روح میدهد و در روایات بهعنوان ستون دین معرفی شده است، زیرا نماز مجموعهای است از نیت خالص و گفتار پاک و اعمال خالصانه که بیشک با تکرار آن روح اخلاص در انسان تقویت میشود.
نماز قطع نظر از محتوای خودش با توجه به شرایط صحت دعوت به پاکسازی زندگی میکند که در مقدمات نماز باید حقوق افراد رعایت شود.