سرمه اندیشه

وضعیت شیعیان در آستانه تولد امام زمان(عج)
براى آشنایى بیشتر با اوضاع فرهنگى و سیاسى شیعیان در هنگام تولد امام زمان(عج) لازم است نگاهى هرچند كوتاه به وضعیت دوران حضرت امام حسن عسكرى(علیه السلام)داشته باشیم; دوران امامت آن حضرت همزمان بود با خلافت سه نفر از خلفاى عباسى، كه به ترتیب عبارت اند از: المعتز بالله، المهتدى بالله و المعتمد بالله.[ مهدى پیشوایى، سیره ى پیشوایان، ص 616]
حاكمان عباسى از هر راه ممكن، آن حضرت را زیرنظر داشتند و كنترل مى كردند. آنان شنیده بودند كه امام مهدى(عج) فرزند امام عسكرى(علیه السلام)است; از این رو، مى كوشیدند تا به آن حضرت دسترسى پیدا كنند و او را به قتل برسانند; به همین جهت، امام حسن عسكرى(علیه السلام)ولادت حضرت مهدى(عج) را مخفى كرده بود و غیر از نزدیكان آن حضرت، دیگران افتخار زیارت آن امام را پیدا نكردند.[ اربلى، كشف الغمّه، ج 2، ص 412; شیخ مفید، الارشاد، ج 11، ص 336 و ابن شهر آشوب، مناقب آل ابى طالب، ج 4، ص 422]
فشار و اختناق سیاسى چنان بالا مى گیرد كه امام(علیه السلام) به ناچار باید هفته اى دوبار در روزهاى دوشنبه و پنج شنبه در دارالخلافه حضور پیدا مى كرد;[ شیخ طوسى، كتاب الغیبه، ص 215] معتزّ عباسى به اندازه اى از نفوذ امام حسن عسكرى(علیه السلام)نگران بود كه به تحت نظر داشتن آن امام نیز بسنده نكرد و حضرت را با ابوهاشم جعفرى و گروهى از طالبیون زندانى كرد.[ طبرسى، اعلام الورى، ج 2، ص 140]
ستم عباسیان تنها به امام حسن عسكرى(علیه السلام) محدود نمى شد; آنان علیه شیعیان و دوستان آن حضرت نیز از هیچ ستمى دریغ نمى كردند و از هرگونه حركت فرهنگى، سیاسى و غیره شیعیان جلوگیرى مى كردند.

ی جنت و ماوایم ، ای گوهر زیبایم ، آواره ی صحرایم یابن الحسن یا مهدی
مولامولا مولا مولا مولا مولا مهدی بیا
ای دل شده دیوانه ، از غیر توبیگانه ، ای گوهر دردانه یابن الحسن یا مهدی
مولامولا مولا مولا مولا مولا مهدی بیا
مهرت به دلم افتاد ، سوزی به دلم افتاد ، شور و شعفی افتاد یابن الحسن یا مهدی
مولامولا مولا مولا مولا مولا مهدی بیا
من مست سبوی تو ، آواره ی كوی تو ، دیوانه روی تو یابن الحسن یا مهدی
مولامولا مولا مولا مولا مولا مهدی بیا
ای شمع فروزانم ، بینایی چشمانم ، ای یاس گلستانم یابن الحسن یا مهدی
مولامولا مولا مولا مولا مولا مهدی بیا
ای منتقم زهرا، مرهم به دل كبری فرزند مه زهرا یابن الحسن یا مهدی
مولامولا مولا مولا مولا مولا مهدی بیا
ای باقی یزدانی، تو سیل خروشانی ، برخصم ما عدوانی یابن الحسن یامهدی
مولامولا مولا مولا مولا مولا مهدی بیا
عکس نوشته نیمه شعبان جدید 96

دربرگزاری مراسم نیمه شعبان فقط مختص به ایران نیست. از دیگر کشورهایی که چنین مراسمی آن هم به شکل وسیع برپا می‌کنند، می‌توان به کشورهای عراق،لبنان، مصر، بحرین، یمن و آذربایجان اشاره کرد. همچنین کشورهایی مانند هند، پاکستان، امارات متحده عربی، تونس و مراکش که در آن‌ها شیعیان در اقلیتند نیز مراسم وسیعی به همین مناسبت برگزار می‌شود. حقیقت امر این است که آن‌چه که بیش از همه برگزاری مراسم نیمه شعبان را آسان‌تر می‌کند، اعتقاد برخی از فرقه‌های مهم اهل تسنن به حجت بن حسن و ظهور اوست.

نیمه شعبان در ایران

مراسم نیمه شعبان در ایران نسبت به کشورهای دیگر پر رونق‌تر است.تدارکات ویژه‌ای که دولت و مردم برای این روز می‌بینند، بسیار وسیع است. چراغانی‌های وسیع، برگزاری جشن، مولودی‌خوانیهای عمومی و پخش شربت و شیرینی که بسیاری از آن‌ها از سوی مردم و هیات‌های مردمی انجام می‌شود، برای یادبود این روز برگزار می‌شود. این روز در ایران، روز جهانی مستضعفان نامیده می‌شود.

نیمه شعبان در عراق

از آنجا که بر اساس احادیث شیعیان، زیارت حسین بن علی اهمیت زیادی دارد از این رو جشن نیمه شعبان را در این شهر و در کنار حرم حسین بن علی برگزار می‌کنند.بسیاری از این زائران پیاده به کربلا می‌روند.قربانی کردن، چراغانی، غذا دادن به فقرا، عیدی دادن و دیدوبازدید هم در این روز انجام می‌شود.

نیمه شعبان در مصر

در مصر علاوه بر شیعیان، سنی‌ها نیز این روز را جشن می‌گیرند. مولودی‌خوانی مهمترین برنامهٔ جشن نیمه شعبان در مصر است.

نیمه شعبان در بحرین

این روز در تقویم رسمی کشور تعطیل نیست،اما بحرین در این روز به صورت نیمه تعطیل است.عیدی دادن، دعا و مولودی‌خوانی در مسجدها و خوردن شام ویژه این شب از کارهایی است که بحرینی‌ها انجام می‌دهند.

نیمه شعبان در یمن

در یمن مردم در خیابان به جشن گرفتن این روز می‌پردازند و رقص خنجر انجام می‌دهند.

نیمه شعبان در هند

مسلمانان هند بر این باورند که خدا آیندهٔ تمام مردان را با احتساب تمام اعمال گذشته آنها در شب برات (نیمهٔ شعبان) رقم می‌زند. در واقع شب برات به معنی شب بخشش یا روز کفاره است. شیعیان آن را به عنوان شبی که دوازدهمین و آخرین امامشان، امام ابو محمد قاسم (حضرت مهدی) متولد شده‌است، جشن می‌گیرند. مردم دعا و نماز می‌خوانند و تمام شب قرآن مقدس را تلاوت می‌کنند به این امید که خداوند اعمال آن‌ها را ببخشد. مسلمان در اوایل صبح به گورستان‌ها سر می‌زنند و گل می‌برند و فاتحه می‌خوانند برای آرامش نزدیکان درگذشته‌شان.

این جشنواره در روز سیزده و یا چهاردهم ماه شعبان در تقویم اسلامی و یا پانزده روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود. روزی که به عنوان لیالی برات شناخته می‌شود، به معنی شب آزادی است.

در این شب، پیامبر به هر خانه سر می‌زند و مشکلات و درد و رنج بشریت را آسان می‌کند. با توجه به افسانه‌ای در ارتباط با شب برات یک درخت در بهشت است که نام همه مردم در برگها نوشته شده و اگر در این شب یک برگ با نام یک شخص می‌افتد، به شدت اعتقاد بر این است که آن شخص در سال جاری خواهد مرد.

همچنین گفته شده که این شب گرامی داشته می‌شود چون پیامبر به شهر مقدس مکه وارد شدند. جشن همهٔ مساجد با رشته‌ای از لامپ‌ها و کاغذهای رنگی، روشن می‌شود. مساجد پر از جمعیت می‌شود که نماز و دعا می‌خوانند. کراکرها، مثل ستاره‌ها افزایش زیبایی آسمان تاریک می‌شوند. هزاران شمع و رشته لامپ الکتریکی خانه‌ها و خیابان‌ها را روشن می‌کنند و در نتیجه یک محیط شاد ایجاد می‌شود.

قرآن کریم خوانده شود و آهنگ‌های معنوی در تمام طول شب برات خوانده می‌شود. مردم پول‌دار سخاوتمندانه پول، لباس و چیزهای به نام درگذشته گانشان و به نیت آرامش روح آنها، به نیازمندان اهدا کنند. به طور کلی اعتقاد بر این است که اگر شخص قاطع تمام شب را دعا بخواند و طلب آمرزش کند، بخشیده خواهد شد. برخی از مسلمان رزه می‌گیرند و نمازهای مستحبی می‌خوانند این شب به تعداد موها و پشم‌های چهارپایان بندگانش را از آتش جهنم آزاد می‌کند و زمان‌های مرگ را ثبت و روزی‌های یک سال را تقسیم می‌کند و همه آنچه را که در طول سال واقع می‌شود نازل می‌سازد.

به گزارش تحلیل ایران،کتاب «انتظار فرج امام زمان(عج)» شامل مجموعه بیانات و تحلیل‌های مقام معظم رهبری درباره مسأله مهدویت در 116 صفحه است که می‌تواند پاسخگوی بسیاری از مسائل و شبهات مرتبط با انقلاب اسلامی، نظریه انتظار و عقاید شیعه نسبت به امام زمان(عج) باشد.

«ساختن زندگی امروز در جهت حکومت امام زمان(عج)، مبارزه با استکبار تلاشی برای حاکمیت اسلام، انتظار فرج یعنی حرکت در جهت قسط و عدل، عقیده درست به امام زمان(عج) عامل تسلیم نشدن مردم، ایجاد ناامنی، شیوه استعمار برای مبارزه با عقیده انتظار، ارتباط خاص بسیجیان با امام زمان(عج)، رسیدن به تمدن نوین اسلامی، مقدمه ظهور حضرت بقیةالله(عج)، درس‌های نیمه‌شعبان برای منتظران، از غدیر تا ظهور، درس‌های اعتقاد به مهدویت و انتظار موعود، نگاه صحیح به مهدویت و تأثیر آن در عرصه اجتماع، نقش علما در زمینه‌سازی ظهور از جمله سرفصل‌های این کتاب به شمار می‌رود.

در ادامه بیاناتی از رهبر معظم انقلاب درباره درس‌های نیمه‌شعبان برای منتظران منتشر می‌شود.

مهدی(عج)، شفابخش دردهای معنوی، روحی و اجتماعی

این میلاد و یاد بزرگ باید به ما درس بدهد، احساسات بسیار خوب است، عواطف پشتوانه بسیاری از اعمال نیکوی انسان‌هاست، ایمان و عقیده قلبی به وجود این منجی عظیم عالم، شفابخش بسیاری از بیماری‌ها و دردهای معنوی، روحی و اجتماعی است، ولی فراتر از همه اینها، از این یاد، از این خاطره و از این حادثه عظیم درس بگیریم، هر سال این جشن‌ها برپا می‌شود و دل‌ها را معطر می‌کند، اگر درس‌های عمیقی که در این تجدید خاطره وجود دارد، برای رفتار و عمل ما بتواند آموزنده و معلم به حساب آید، یقیناً پیشرفت جامعه ما به سمت کمال روان‌تر و سریع‌تر خواهد شد.

درس‌های مهدویت و نیمه‌شعبان:

1) حرکت عالم به سمت صلاح و آفاق روشن

یک درس از درس‌ها این است که همه بدانند، اذعان و باور کنند که حرکت عالم به سمت صلاح و آفاق روشن است. مستکبران عالم هرچه می‌خواهند بگویند، تظاهر به قدرت‌نمایی کنند، اما لشگر حق و حقیقت و کاروانی که بشریت را به سمت سرمنزل عدل و داد پیش می‌برد، روز به روز در حال افزایش یافتن است، گذشتِ سال‌ها نمی‌تواند این امید را در دل‌ها از بین ببرد یا کم فروغ کند که در آینده ـ که امیدوارم آن آینده چندان دور نباشد ـ همه آحاد بشر طعم عدالت را به معنای واقعی کلمه خواهند چشید. حقانیت آن دولت الهی و حکومت ربوبی در زمین در این است که همه آحاد بشر سهم خود را از معرفت حقیقت و عمل به حقیقت خواهند گرفت. قدرتمندان، مستکبران و زورگویان و زراندوزان و زورمداران عالم هرچه تلاش کردند و بکنند، نخواهند توانست این حرکت و رفتار طبیعی بشر را به سمت صلاح متوقف کنند، البته در کار خدا در زمین طفره نیست و کارها بر طبق روال طبیعی صورت می‌گیرد، امام طبیعت و فطرت عالم این است که به سمت کمال برود و می‌رود.

ب) تحقق شعار توحید در عالم

شعارهایی که امام زمان(عج) بر سر دست خواهد گرفت و عمل خواهد کرد، امروز شعارهای مردم ماست، شعارهای یک کشور و یک دولت است، یک خودش گامی بلند به سوی اهداف امام زمان (عج) است، روزی شعار توحید، شعار معنویت و شعار دینداری در دنیا منسوخ شده بود، سعی کرده بودند به طور کلی آن را به دست فراموشی بسپارند، اما امروز در این منطقه عالم این شعارها، شعارهای رسمی حکومت است، شعارهای رسمی اداره کشور و آحاد ملت است، علاوه بر این، این شعارها آرزوی ملت‌های مسلمان در بسیاری از کشورهای دنیاست و این شعارها یک روز تحقق پیدا خواهد کرد.

* سه تذکر مقام معظم رهبری در حوزه علم و آموزش

عملکرد وزارت علوم در دولت یازدهم به گونه‌ای بود که با وجود اسناد بالادستی در حوزه علم و آموزش و همچنین ابلاغیه مقام معظم رهبری در زمینه علم و فناوری، باز هم رهبر معظم انقلاب در سه مورد شخصا به مسؤولان هشدار دادند.عملکرد وزارت علوم در مسأله بورسیه‌های دانشجویی، افت شتاب علمی و سند آموزش 2030 به گونه‌ای بود که رهبر معظم انقلاب به طور صریح به مسؤولان هشدار دادند.

* رهبر معظم انقلاب عملکرد وزارت علوم درباره بورسیه‌ها را یکی از غلط‌ترین کارهای وزارت علوم برشمردند

4 خردادماه سال 93 بود که مجتبی صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان کشور در نشستی خبری، خبر از حضور 3 هزار بورسیه غیرقانونی در دولت دهم داد و تأکید کرد که ردپای آقازاده‌ها در این بورسیه‌ها دیده می‌شود و نهادهای قانونی در حال بررسی پرونده‌ها و تخلفات صورت گرفته هستند.به غیر از روزنامه‌ها برخی از مسئولان نیز به ماجرای افشاگری علیه بورسیه‌ها پیوستند و همانند روزنامه‌ها تلاش کردند تا تمامی 3 هزار نفر بورسیه را متخلف نشان داده و این پیام را انتقال دهند که «هر کسی که در دولت قبل بورسیه تحصیلی اتخاذ کرده است، به طور غیر قانونی و به خاطر رانت‌های مختلف موفق به این کار شده است.»

پس از انتشار این اخبار، اعتراض‌ها بالا گرفت تا حدی که وزارت علوم مجبور به عذرخواهی در یک بیانیه شد.پس از عذرخواهی وزارت علوم از افراد بورسیه شده در یک بیانیه رسمی، صدیقی معاون وزیر علوم و رئیس سازمان امور دانشجویان نیز بارها این موارد را تکرار کرده و گفت که صحبت‌های مطرح شده متوجه افراد بورسیه نیست.اما پس از گذشت حدود دو ماه دوباره بحث بورسیه‌های غیرقانونی مطرح ‌شد و حتی در منابع غیر رسمی اسامی 3 هزار بورسیه با عنوان بورسیه‌های غیرقانونی افشا شد.دانشجویان بورسیه نیز در نامه‌ای از مقامات قضایی و بازرسی خواستند اگر تخلفی در فرایند بورس و اعزام دانشجویان بورسیه وجود دارد با موضوع به شدت برخورد کنند و تأکید کردند که برای تنویر افکار عمومی و اعاده حیثیت تمام مدارک و مستندات دانشجویان بورسیه مورد بازبینی قرار گیرد و چنانکه تخلفی در آنها مشاهده شد با متخلفین برخورد شود.

از آنجا که اغلب قریب به اتفاق دانشجویان به درستی و بر اساس شایستگی‌هایشان موفق به دریافت این بورس تحصیلی شده‌ بودند نه تنها خواستار عذرخواهی رسمی تهمت‌زنندگان شدند، بلکه خواستند مطابق قانون اساسی حقوق و حیثیت تضییع شده آنها از طریق مجاری رسمی پیگیری شود.با وجود اعتراض دانشجویان همچنان تعدادی از مسئولان از 3 هزار بورسیه غیرقانونی گفتند و عرضه برای دانشجویان بورسیه تنگ و تنگ‌تر شد تا جایی که 26 مردادماه دانشجویان بورسیه از وزیر علوم وقت (فرجی‌دانا) به دلیل ادعای «غیرقانونی بودن» بورسیه‌ها شکایت کردند.

بر اساس این شکوائیه، دانشجویان خواستار اعاده حیثیت از خود و برخورد قضایی با ادعاهای مطرح شده درباره آنان توسط فرجی دانا وزیر علوم،‌ تحقیقات و فناوری وقت و همچنین مجتبی صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان شدند.در این میان مسأله استیضاح وزیر علوم هم پیش آمد و ادامه بررسی کار بورسیه‌ها به بعد از استیضاح کشیده شد و سرانجام پس از کش و قوس فراوان و حتی دخالت رئیس جمهور در این قضیه، نتایج بررسی بورسیه‌ها توسط وزارت علوم اعلام شد که براساس آن از تعداد 3772 نفر بورسیه شده بین سال‌های 88 تا 92 بورسیه 508 نفر لغو شده اما با پرداخت هزینه مجاز به ادامه تحصیل هستند و فقط از تحصیل 36 نفر جلوگیری می‌شود.

پس از اطلاعیه وزارت علوم سخنگوی کمیسیون آموزش تأکید کرد که اطلاعیه وزارت علوم بخش اعظمی از ادعاهای قبلی‌ این وزارتخانه را رد کرده است.آتش این هیاهوی چندماهه فقط دامن جمعی از نخبگان علمی کشور را گرفت و به گونه‌ای بود که مقام معظم رهبری عملکرد وزارت علوم در زمینه بورسیه‌ها را یکی از غلط‌ترین کارهای این وزارتخانه برشمردند.در شامگاه 13 تیر ماه 1394 حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری در دیدار استادان و اعضای هیأت‌های علمی دانشگاه‌ها، به حاشیه سازی درباره موضوع بورسیه‌ها به عنوان یکی از مصداق‌های سیاست بازی در دانشگاه‌ها اشاره کردند و آن را از غلط‌ترین کارهای چند سال اخیر دانستند.

حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: تحقیقات دقیق نشان می دهد مسأله بورسیه‌ها، به آن شکلی که در روزنامه‌ها با آن بازی کردند نبود اما اگر هم بود باید از راه‌های قانونی امتیازاتی که عده‌ای بر خلاف قانون گرفته بودند لغو می‌شد نه اینکه سر و صدا و جنجال درست شود.رهبر انقلاب سیاست بازی را سمِّ محیط‌های علمی خواندند و با ابراز تأسف از اینکه در موضوع بورسیه‌ها به خیلی ها ظلم شد، افزودند: سمّی که در این موضوع به دانشگاه‌ها تزریق شد از بینش فکری مبتنی بر سیاست کاری نشأت می گرفت و متأسفانه، هم خلاف قانون، هم خلاف تدبیر و هم خلاف اخلاق بود.

* هشدار مقام معظم رهبری درباره توقف شتاب علمی

در حالیکه روند رو به رشد تولیدات علمی کشورمان از سال 2005 شتاب علمی کشور آغاز شد و به یکباره از 8 هزار و 213 مقاله در این سال به 11 هزار و 444 مقاله در سال 2006 رسیدیم و پس از آن نیز با افزایش حدود 4 هزار مقاله در سال 2007 به 15 هزار و 23 مقاله رسیدیم.این شتاب به همین صورت ادامه داشت به طوریکه در سال 2008 باز هم شاهد رشد 4 هزارتایی بودیم یعنی از 15 هزار و 23 مقاله در سال 2007 به 19 هزار و 513 مقاله در سال 2008 رسیدیم.این روند رو به بهبود بود به شکلی که در سال 2009 شاهد رشد 5 هزارتایی بودیم و 24 هزار و 75 مقاله در اسکوپوس نمایه کردیم و همین‌طور در سال 2010 نیز با نمایه 29 هزار و 712 مقاله در اسکوپوس رشد 6 هزارتایی نسبت به سال قبل داشتیم.سال 2010 تا 2011 اوج شتاب علمی را پشت سر گذاشتیم و توانستیم با رشد 10 هزارتایی به تعداد 39 هزار و 395 مقاله برسیم.

از این زمان به بعد شتاب علمی کشور کند شد تا جاییکه حتی شاهد افت و رکود هم بودیم.سال 2012 تعداد 40 هزار و 637 مقاله داشتیم و 2013 به 41 هزار و 492 مقاله رسیدیم یعنی تنها کمتر از هزار مقاله پیشرفت کردیم.

سال 2014 تعداد مقالات ما در پایگاه اسکوپوس 43 هزار و 838 مقاله بود یعنی رشد بیش از دو هزارتایی داشتیم ولی در سال 2015 حتی شاهد کم شدن تعداد مقالات بودیم به طوریکه در این سال تعداد 41 هزار و 936 مقاله در اسکوپوس نمایه شد و سال 2016 هم تعداد 37 هزار و 876 مقاله نمایه کردیم.اما از ایرانی که براساس خواسته مقام معظم رهبری باید به مرجعیت علمی دنیا برسد شتاب علمی بیشتری انتظار می‌رود، به طوریکه مقام معظم رهبری همواره بر رشد علمی کشور تأکید داشتند و در سال‌های گذشته به‌صراحت اعلام کردند رشد علمی به هیچ دلیلی نباید کاهش یابد یا متوقف شود.

* 2030؛ کار غلط دیگر مسئولان آموزشی به گفته صریح رهبر انقلاب

چند روز گذشته نیز مقام معظم رهبری به صراحت در رابطه با سند آموزشی 2030 به مسئولان تذکر دادند و از شورای عالی انقلاب فرهنگی گلایه کردند.رهبر انقلاب اسلامی به موضوع پذیرش سند 2030 سازمان ملل و یونسکو از جانب دولت اشاره کردند و با انتقاد شدید از این موضوع گفتند: این سند و امثال آن، مواردی نیستند که جمهوری اسلامی ایران تسلیم آنها شود، و امضای این سند و اجرای بی سر و صدای آن قطعاً مجاز نیست و به دستگاه‌های مسئول نیز اعلام شده است.

حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: به چه مناسبت یک مجموعه به اصطلاح بین المللی که تحت نفوذ قدرتهای بزرگ نیز قرار دارد، به خود حق می‌دهد که برای ملت‌هایی با تاریخ و فرهنگ و تمدن گوناگون، تکلیف معین کند.ایشان با تأکید بر اینکه اصل این کار غلط است، خاطرنشان کردند: اگر چنانچه با اصل کار نمی‌توانید مخالفت کنید، صراحتاً اعلام کنید که جمهوری اسلامی ایران در زمینه آموزش و پرورش، دارای اسناد بالادستی است و احتیاجی به این سند ندارد.رهبر انقلاب اسلامی با گلایه از شواریعالی انقلاب فرهنگی گفتند: این شورا باید مراقبت می کرد و نباید اجازه می داد که کار تا جایی پیش برود که اکنون ما مجبور به جلوگیری از آن شویم.

حضرت آیت الله خامنه‌ای تأکید کردند: اینجا جمهوری اسلامی ایران است و در این کشور مبنا اسلام و قرآن است. اینجا جایی نیست که سبک زندگی معیوب و ویرانگر و فاسد غربی بتواند اعمال نفوذ کند. در نظام جمهوری اسلامی پذیرش چنین سندی، معنا ندارد.انتظار می‌رود رئیس جمهور به عنوان رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی به سرعت نسبت به تشکیل جلسه در رابطه با 2030 و رفع گلایه مقام معظم رهبری از شورایعالی انقلاب فرهنگی اقدام کند.