سرمه اندیشه

،آتش به اختیار، عبارتی است که رهبر معظم انقلاب نخستین بار چهارشنبه هفته پیش و تنها چند ساعت پس از حملات تروریستی تهران در دیدار دانشجویان از آن استفاده کردند؛ جمله‌ای که بار غافلگیرکنندگی نسبتاً زیادی داشت.

کلیدواژه «آتش به اختیار» در فضای مجازی و رسانه‌ای با برداشت‌ها، تعابیر و تفسیر‌های متفاوت و حتی بعضی جاها مضحکانه و مغرضانه زیادی رو‌به‌رو شد. نمونه این تفاسیر یادداشت محسن کدیور بود که نوشته بود: «آتش به اختیار تشویق به اعمال خودسرانه و تقابل منتقدان، با دولت و جمهوریت قلمداد شده است!» این در حالی است که این کلیدواژه دقیقاً معنایی برعکس چنین تفاسیری دارد، یعنی کار بر مدار «آتش به اختیار» مکمل دولت است، یعنی پیگیری آرمان‌ها و مطالبات به‌طور خودانگیخته و خارج از محدوده‌ها و حصارهای ارگان‌ها و نهادهای دولتی و رسمی و حکومتی. «آتش به اختیار» یعنی اعتلا و ارتقای انقلابی‌گری از سطح حاکمیتی به قله مردمی.

رهبر معظم انقلاب طی سال‌های اخیر نسبت به نفوذ دشمن در دستگاه‌های کشور هشدار دادند و برخی این هشدارها را جدی نگرفتند، نفوذ بیش از همه در مباحث و مراکز فرهنگی خود را نشان داده بود تا جایی که ایشان در تحلیل شرایط، عبارت ولنگاری فرهنگی را به کار بردند، حالا اما ایشان از اختلال در دستگاه‌ها لب به گلایه گشوده‌اند: «گاهی اوقات احساس می‌شود دستگاه‌های مرکزی فکری و فرهنگی و سیاسی دچار اختلالند و تعطیلند.» این اختلال سبب شده این‌بار رهبر انقلاب صریح‌تر از قبل سخن بگویند: «همه‌ هسته‌های فکری، فرهنگی، عملی و جهادی هر کدام کار کنند؛ مستقل، آتش به اختیار باشند. البته قرارگاه مرکزی دستور می‌دهد اما چنانکه قرارگاه مرکزی اختلال دارد، شما افسران جنگ نرم، آنجا آتش به اختیارید.»

امام امت درباره تفاوت کار در فضای مجازی و حقیقی هم سخن گفته‌اند: «فضای مجازی چیز خوبی است، فرصتی است اما کافی نیست. بعضی‌ها چسبیده‌اند به فضای مجازی - توئیتر و مانند اینها- برای اینکه پیام‌های‌شان را برسانند، این فایده ندارد؛ تخاطب واقعی لازم است، میزگرد لازم است، سخنرانی لازم است، نشریه لازم است، بحث‌های دو نفره و سه ‌نفره لازم است، جلسات تحلیل لازم است؛ این‌جور با مخاطبان‌تان بنشینید و مانند این کارها.» اما این جمله کوتاه آتش به اختیارید، فرمان یک فرمانده است که به نوعی نسبت به کنشگری برخی دستگاه‌های مرکزی امید زیادی ندارد.