تفسیر
فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقُلْ حَسْبِىَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ
ترجمه :
پس اگر (از سخنان خداوند) روى گردان شدند، بگو: خداوند مرا کافى است، هیچ معبودى جز او نیست، تنها بر او توکّل کرده ام و او پروردگار عرش بزرگ است.
نکته ها :
در آیه ى قبل، سخن از رأفت ودلسوزى پیامبر بود، در این آیه مى فرماید: مبادا کسى خیال کند که سوز، تلاش و رأفت آن حضرت به مردم به خاطر نیازِ به مردم بوده است، زیرا اگر همه ى مردم از او اعراض کنند، خدا با اوست. همان گونه که اگر همه ى مردم رو به خورشید کنند یا پشت به آن، هیچ اثرى در خورشید ندارد.
امام صادق علیه السلام فرمود: مراد از «عرش عظیم»، «مُلک عظیم» است. [۱۹۵] خدایى که نظام عظیم هستى را حفظ وتدبیر مى کند، انسان کوچکى را نیز مىتواند تحت الطاف خویش نگهدارى کند.
امام حسین علیه السلام در دعاى عرفه خطاب به خداوند عرض مىکند:
«ماذا وَجَد مَن فَقدک و ماذا فَقَد مَن وجدک؟» هر که تو را ندارد، چه دارد؟ و هر که تو را دارد، چه ندارد؟
۱۹۵) تفسیر نورالثقلین ؛ توحیدصدوق، ص ۳۲۱٫
پیام ها:
۱- رویگردانى مردم از دین، نباید در ایمان و روحیّه ى ما تأثیر گذارد.«فان تولّوا فقل حسبى اللَّه»
۲- کسى که خدا دارد، چه کم دارد؟ «حسبى اللَّه»
۳- توکّل بر خداوند، رمز غلبه بر مشکلات است. « فان تولّوا فقل… علیه توکّلت»
«اَلحَمدُللَّه ربّ العالَمیِن»