سرمه اندیشه

  • خانه 
  • عمومی  

کهن ترین زبان های جهان

09 مرداد 1396 توسط زهرا كرمي
کهن ترین زبان های جهان

تکامل زبان درست مانند تکامل بیولوژیکی است که با دقت فراوان و نسل به نسل اتفاق می افتد. بنابراین هیچ گونه نقطه ی بارز شکستی بین یک زبان و زبان دیگری که از دل آن برآمده نیست. به همین دلیل غیرممکن است که بگوییم یک زبان از دیگری قدیمی تر است؛ تمامی زبان ها قدمتی به اندازه ی عمر بشریت دارند. با این اوصاف تمام زبان هایی که در ادامه ی مطلب به آنها می پردازیم نکته ی خاصی برای ارائه دارند، کیفیتی باستانی که آنها را از زبان های دیگر متمایز می گرداند

1- عبری Hebrew
عبری نمونه ای جالب است چرا که این زبان از حدود سال های 400 بعد از میلاد دیگر مورد استفاده ی روزمره قرار نگرفت، ولی در عوض به عنوان زبان عبادت یهودیان سراسر دنیا حفظ شد. هرچند با ظهور صهیونیسم در قرن 19 ام و بیستم میلادی، زبان عبری وارد فرایند احیا شد تا بتواند به زبان رسمی اسرائیل تبدیل شود. در حالیکه ورژن مدرن امروزی از ورژن کتاب مقدس متمایز است، آن دسته از افرادی که عبری زبان مادری شان است می توانند به طور کامل معنی متون عهد عتیق و خطوط به هم پیوسته ی آن را بفهمند. از آنجا که زبان مادری نخستین افرادی که زبان عبری مدرن را مورد استفاده قرار دادند، اغلب ییدیش Yiddish بوده، این زبان عبری مدرن به شکل های گوناگون از سایر زبان های یهودی نیز تاثیر پذیرفته است.

2- تامیل Tamil
تامیل به عنوان زبان رسمی سری لانکا و سنگاپور که حدود 78 میلیون نفر به آن صحبت می کنند، تنها زبان کلاسیکی است که از تمام فرایند حرکت به سمت دنیای مدرن جان سالم به در برده است. این زبان که جزئی از خانواده زبان دراویدی (مشتمل بر تعدادی از زبان های بومی جنوب و شرق هند) محسوب می شود، زبان رسمی ایالت تامیل نادو نیز می باشد. محققان کتیبه هایی به زبان تامیل پیدا کرده اند که تاریخ آنها به قرن سوم قبل از میلاد باز می گردد و نکته ی جالب اینجاست که این زبان از آن زمان تاکنون نیز مورد استفاده بوده است. برخلاف سانسکریت (یکی دیگر از زبان های هندی باستانی) که حدود سال های 600 قبل از میلاد از استفاده افتاده و به زبانی برای عبادت تبدیل شد، تامیل تا به امروز فرایند توسعه ی خود را ادامه داده و هم اکنون بیستمین زبان پر استفاده ی دنیا می باشد.

کهن ترین زبان های جهان که همچنان مورد استفاده هستند!

3- لیتوانیایی Lithuanian
خانواده ی بیشتر زبان های اروپایی، هند و اروپایی است، اما این زبان ها 3500 سال قبل از میلاد مسیح از هم تفکیک شده و ده ها زبان دیگر مانند آلمانی، ایتالیایی و انگلیسی از درون آنها ایجاد شد؛ زبان هایی که به مرور تمام ویژگی های مشترک اولیه خود را از دست دادند. اما در این میان، یک زبان در شاخه ی زبانی بالتیک از خانواده ی هند و اروپایی است که بیشترین ویژگی های نمونه ی اصلی هند و اروپایی (PIE) را حفظ کرده و زبان شناسان مدعی هستند که این زبان 3500 سال قبل از میلاد مسیح نیز مورد استفاده بوده است. زبان لیتوانیایی نسبت به هم خانواده های خود، بیشترین میزان آواها و قواعد گرامری PIE را حفظ نموده و به همین دلیل است که می توان آن را یکی از قدیمی ترین زبان های جهان به حساب آورد.

کهن ترین زبان های جهان که همچنان مورد استفاده هستند!

4- فارسی Farsi
همانگونه که همه ی شما می دانید فارسی زبان رایج کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان است. احتمالا راجع به پارسی Persian نیز شنیده اید؛ فارسی و پارسی هر دو در واقع یکی هستند. فارسی در حقیقت از نوادگان مستقیم همان پارسی قدیمی است که زبان امپراطوری پارسی نیز بوده است. پارسی مدرن از حدود سال های 800 بعد از میلاد روی کار آمد و یکی از نکاتی که آن را از بسیاری از زبان های مدرن دیگر جدا می کند این است که تغییر این زبان از آن زمان تاکنون بسیار اندک بوده است. فارسی زبانان مدرن امروزی می توانند نوشته ای از حدود سال 900 بعد از میلاد را انتخاب کرده و بدون مشکلاتی که به طور مثال یک انگلیسی زبان در حال خواندن متون شکسپیر با آن روبروست، با دشواری بسیار کمتری و حتی به راحتی آن را بخوانند.

5- ایسلندی Icelandic
زبان ایسلندی نیز یک زبان هند و اروپایی اما از شاخه ی ژرمن شمالی است ( تنها برای اینکه معیار مقایسه ای به شما بدهیم باید بگوییم که زبان انگلیسی نیز یک زبان هند و اروپایی اما از شاخه ی ژرمن غربی است). بسیاری از زبان های ژرمانیک خود را ساده کرده اند و در این جریان بسیاری از ویژگی هایی که سایر زبان های هند و اروپایی داشته اند را از دست داده اند (شما احتمالا هیچ گاه به نمونه ای در این مورد برنخورده اید، مگر اینکه لاتین یا اسلاو خوانده باشید)، اما زبان ایسلندی بسیار محافظه کارانه رشد کرده و در این مسیر بسیاری از ویژگی های خود را حفظ نموده است. حکمروایی دانمارکی این کشور بین قرن چهاردهم تا بیستم نیز تاثیر اندکی بر این زبان داشته است. بنابراین از زمانی که مهاجران نورس این زبان را با خود به این کشور آوردند تقریبا بدون تغییر باقی مانده و به همین خاطر ایسلندی زبانان می توانند حماسه های قرون گذشته ی خود را به راحتی بخوانند.

6- مقدونیه ای Macedonian
خانواده ی زبانی اسلاو که شامل روسی، لهستانی، چک و کرواسیایی است به نسبت زبان های دیگر جوان محسوب می شود. آنها تنها زمانی از جد مشترک خود یعنی زبان اسلاوی رایج یا اصیل جدا شدند که سیریل و متودیوس این زبان را استاندارد نموده، برای آن الفبا ساختند و زبانی ایجاد کردند که امروز با نام زبان اسلاوی قدیمی کلیسا خوانده می شود. آنها سپس در قرن نهم این زبان را با خود به شمال بردند و آنجا جایی بود که اسلاو به مسیحیت تبدیل شد. آنها به احتمال زیاد از جایی در شمال یونان آمده بودند؛ جایی که امروز با نام مقدونیه شناخته می شود و زبان مقدونیه ای (درکنار فامیل های بلغاری نزدیک خود) زبانی است که امروز بیشترین نزدیکی را به زبان اسلاوی قدیمی کلیسا دارد.

کهن ترین زبان های جهان که همچنان مورد استفاده هستند!

7- باسک Basque
زبان باسکی راز نهایی زبان شناسی است. این زبان توسط برخی از مردم باسک که در فرانسه و اسپانیا زندگی می کنند صحبت می شود، اما کاملا با هر زبان رومی دیگری (فرانسه و اسپانیایی در این دسته قرار می گیرند) نامرتبط است. زبان شناسان چندین دهه در مورد ارتباط این زبان با دیگر زبان ها نظریه پردازی کرده اند، اما هیچ کدام از این تئوری ها نتوانسته آنها را به پاسخ برساند. تنها نکته ی واضح ماجرا اینجاست که این زبان قبل از ورود زبان های رومی در این مناطق وجود داشته است. به عبارتی قدمت این زبان به مدت ها قبل از اینکه رومن ها لاتین را به این مناطق بیاورند و فرانسوی و اسپانیایی از دل آن زاده شوند، باز می گردد.

8- فنلاندی Finnish
زبان فنلاندی ممکن است که تا قرن شانزدهم میلادی مکتوب نشده باشد، اما مانند هر زبان دیگری تاریخی دارد که به مدت ها قبل از آن باز می گردد. این زبان متعلق به خانواده ی Finno-Ugric است که زبان های دیگری همچون استونیایی، مجارستانی و چندین زبان کوچک تر که توسط اقلیت هایی در سیبری صحبت می شوند نیز در آن گروه قرار می گیرند. جالب است بدانید که زبان فنلاندی در طول قرن ها بسیاری از کلمات خود را از سایر خانواده های زبانی قرض گرفته است. در بسیاری از موارد، زبان فنلاندی این کلمات قرضی را به شکل اصلی خودشان (نسبت به زبانی که از آن آمده اند) نزدیک تر نگه داشته است. کلمه ی مادر aiti به عنوان مثال از زبان گوتیک آمده که دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد؛ یا به عنوان مثال کلمه ی پادشاه kuningas ازکلمه ی ژرمن kuningaz گرفته شده که دیگر در هیچ کدام از زبان های ژرمن وجود ندارد.

9- گرجستانی Georgian
منطقه ی قفقاز کانونی واقعی برای زبان شناسان است. زبان های اصلی سه کشور جنوبی قفقاز یعنی ارمنستان، آذربایجان و گرجستان از سه خانواده زبانی متفاوت می آیند که به ترتیب هند و اروپایی، Turkic و Kartvelian هستند. زبان گرجستانی بزرگترین زبان Kartvelian و تنها زبان قفقازی با یک سنت ادبی کهن است. حروف الفبای زیبا و خاص آن نیز تقریبا قدیمی هستند (گمان می رود که قرن سوم میلادی از زبان آرامی اقتباس شده باشد). درست است که گرجستانی مانند زبان باسک یک جزیره ی زبانی نیست اما در کل تنها چهار زبان Kartvelian یافت می شوند که توسط اقلیت هایی در گرجستان صحبت می شوند و تمام آنها با هر زبان دیگری در دنیا کاملا نامرتبط می باشند.

10- زبان اسکاتلندی ایرلندی Irish Gaelic
هرچند امروزه زبان اسکاتلندی ایرلندی به عنوان یک زبان بومی تنها توسط اکثریتی نسبتا کوچک از مردم ایرلند صحبت می شود، اما این زبان تاریخی طولانی پشت خود دارد. این زبان عضو شاخه ی سلتی از زبان های هند و اروپایی است و قبل از رسیدن تاثیرات ژرمن در جزایری که امروز بریتانیای بزرگ و ایرلند خوانده می شوند، وجود داشته است. اسکاتلندی ایرلندی همان زبانی است که از آن اسکاتلندی و Manx ( که قبلا در جزیره Man استفاده می شده) به وجود آمده اند، اما آنچه این زبان را ارزشمند کرده این است که زبان اسکاتلندی ایرلندی در اروپای غربی قدیمی ترین ادبیات بومی را دارد. در حالیکه سایر بخش های اروپا زبان های خود را صحبت کرده و به لاتین مطالب خود را می نوشتند، ایرلندی ها تصمیم گرفتند که به زبان خاص خود بنویسند.

 نظر دهید »

بحارالانوار گامی در حفظ میراث شیعه:

02 مرداد 1396 توسط زهرا كرمي
بحارالانوار گامی در حفظ میراث شیعه:

علامه مجلسي در حوزه حديث و روايت آن اندازه تسلط داشت كه نه تنها منابع روايي شيعه بلكه منابع حديثي اهل سنت را نيز مدنظر قرار مي‏داد. از اين رو براي اثبات نظر كه مطرح مي‏كرد از روايات شيعيان و سني‏ها استفاده مي‏كرد تا بحث خود را بصورتي كامل و تام بپروراند.
گروه آیین و اندیشه فرهنگ نیوز: علامه محمدباقر مجلسي از دانشمندان و عالمان به نام عصر صفوی است که در سال 1037 ق در اصفهان به دنيا آمد. وي درس و بحث را از چهارسالگي نزد پدر عالمِ خود، علامه محمدتقي مجلسي آغاز كرد و بر اثر نبوغ و استعداد خارق‏العاده، در چهارده سالگي از ملاصدرا اجازه ‏ي روايت گرفت. علامه شوشتري، ميرزاي جزايري، شيخ حُرِّ عاملي و ملامحسن فيض كاشاني از جمله اساتيد ايشان بودند. وي در اندك زماني بر صرف، نحو، معاني، بيان، لغت، رياضي، تاريخ، فلسفه، حديث، رجال، درايه، اصول، فقه و كلام احاطه‏ي كامل پيدا كرد و سرآمد همگان گرديد. علامه مجلسي پس از رحلت پدر بزرگوار خود به تدريس پرداخت و تاليفات متعددي را به انجام رساند. جمع ‏آوري احاديث و روايات اهل ‏بيت(ع)، علامه مجلسي را به فكر تاليف كتاب گرانسنگ “بحارالانوار” انداخت و آن را در يكصد و ده جلد، تدوين كرد.نوشتار پیش روی، به مناسبت سالروز رحلت این عالم دانشمند مکتب تشیع، نگاهی به اثر گرانسنگ وی یعنی بحارالانوار انداخته است.

بِحارُالاَنوار در یک نگاه:

بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار مشهور به بحارالانوار، مفصل‌ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ای از آموزه‌ها و تعالیم شیعه است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌شود).

در هر جلد ریزموضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحارالانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌کند.

از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام(ص) و حضرت زهرا(س) و امامان شیعه(ع) اختصاص دارد. جلدهای مختلف این کتاب به صورت متفرقه به فارسی نیز ترجمه و منتشر شده‌اند. معروف‌ترین ترجمه آن کتابی است با نام مهدی موعود(عج) که ترجمه جلد ۱۳ از چاپ ۲۵ جلدی است و به موضوع امام زمان(عج) اختصاص دارد.

انگیزه نگارش:

مؤلف‌ در مقدمه‌ی كتاب‌، عنوان‌ مى‌كند كه‌ پس‌ از آشنایى‌ و تفحص‌ در علوم‌ دیگر به‌ این‌ نتیجه‌ رسیده‌ كه‌ راهى‌ برای‌ علم‌ جز در كتاب‌ الهى‌ و اخبار ائمه‌ی طاهرین‌ (ع‌) وجود ندارد و راههای‌ دیگر را هر چند بى‌بهره‌ نمى‌داند، اما دور افتاده‌ از مسیر معرفى‌ مى‌كند. اما آنچه‌ مجلسى‌ به‌ عنوان‌ انگیزه‌ی شخصى‌ بیان‌ مى‌كند، حفظ آثار گذشتگان‌ و جلوگیری‌ از نابودی‌ آنهاست‌، متونى‌ كه‌ به‌ واسطه‌ی غرض‌ ورزی‌ فاسدان‌، بى‌توجهى‌ جاهلان‌، استیلای‌ سلاطین‌ گمراه‌ و مخالف‌ با اهل‌ بیت‌ (ع‌)، رواج‌ علوم‌ باطل‌ و نیز كم‌اعتنایى‌ به‌ احادیث‌، در حال‌ از بین‌ رفتن‌ بوده‌، و جامعه‌ی آن‌ روز برای‌ هدایت‌ و استفاده‌ به‌ آنها نیازی‌ مبرم‌ داشته‌ است‌ .

روش کار مجلسی در بحارالانوار:

روش‌ كار مجلسى‌ هر چند به‌ نظر مى‌رسد نوعى‌ برداشت‌ از كارهای‌ گذشته‌ نیز باشد، اما ابتكارات‌ شخصى‌ نیز دارد. او ابتدا عناوین‌ مجلدات‌ كتاب‌ خود را انتخاب‌ مى‌كرد و سپس‌ برای‌ هر عنوان‌ بابهایى‌ مى‌گشود. در ذیل‌ هر باب‌ پیش‌ از هر چیز آیات‌ قرآنى‌ متناسب‌ آن‌ را فهرست‌ مى‌كرد كه‌ این‌ كار او بسیار به‌ كار “الوافى‌” فیض‌ كاشانى‌ نزدیك‌ است‌. آنگاه‌ برای‌ هر آیه‌، تفسیری‌ مناسب‌ با استفاده‌ از نظرات‌ مفسران‌ و توضیحات‌ خود مى‌نگاشت‌؛ این‌ كار را از جلد 5 به‌ صورت‌ جدی‌ آغاز كرده‌، و در جزء 7 و 9 به‌ مناسبت‌ بحث‌ توحید و صفات‌ الهى‌ به‌ اوج‌ خود رسانده‌ است.

در مرحله‌ی بعدی‌، روایات‌ متناسب‌ با هر باب‌ را در ذیل‌ عنوان‌ گنجانده‌، و سندهای‌ آن‌ را نیز با رعایت‌ اختصار نقل‌ كرده‌ است‌. هدف‌ او از این‌ اختصار جلوگیری‌ از پركردن‌ و افزودن‌ حجم‌ ابواب‌ یا مزین‌ كردن‌ كتاب‌ است‌، اما آنها را به‌ كلى‌ حذف‌ نكرده‌ است‌ تا تحلیل‌ سند ناممكن‌ شود . آنگاه‌ توضیحات‌ و شرح‌ خود را بر روایات‌ نگاشته‌، و در این‌ قسمت‌ از نظرات‌ دیگر صاحب‌ نظران‌ نیز یاری‌ گرفته‌، و به‌ نقل‌ و گاه‌ نقد اقوال‌ آنان‌ پرداخته‌ است‌. وی‌ در انتخاب‌ روایات‌، اساس‌ كار را بر تناسب‌ كل‌ یا جزء روایت‌ با عنوان‌ باب‌ قرار داده‌ است‌ و البته‌ آنجا كه‌ روایت‌ را تقطیع‌ كرده‌، وعده‌ی آوردن‌ متن‌ كامل‌ آن‌ را در جای‌ دیگر داده‌ است‌.

این‌ توضیحات‌ او در 10 جلد آخر كتاب‌ دیده‌ نمى‌شود؛ زیرا 10 جلد آخر توسط شاگردش‌ میرزا عبدالله‌ افندی‌، یا به‌ قولى‌ توسط میر محمد صالح‌ حسینى‌ پاك‌ نویس‌ شد و از سوادنامه‌ به‌ بیاض‌ آمد، برای‌ اینكه‌ عمر مجلسى‌ به‌ انجام‌ این‌ كار كفاف‌ نداده‌ بود؛ هر چند برخى‌ نیز این‌ نظر تاریخى‌ را نپذیرفته‌اند.

ابتكارات‌ تألیف‌ بحار الانوار به‌ همین‌ اندازه‌ محدود نمى‌شود؛ نوعى‌ تفسیر موضوعى‌ برای‌ قرآن‌ با بیش‌ از 900 موضوع‌ اصلى‌ و 400 موضوع‌ فرعى‌ و سبك‌ تبویب‌ آن‌ كه‌ گونه‌ای‌ از فهرست‌ موضوعى‌ برای‌ احادیث‌ شیعى‌ است‌، نیز قابل‌ توجه‌ است‌ . فهرست‌بندی‌ و تبویب‌ مجلسى‌ از نقاط قوت‌ و قابل‌ تأمل‌ در تألیف‌ بحار الانوار است‌؛ وی‌ در«فصل‌ رابع‌» مقدمه‌ی كتابش‌، فهرست‌ مجلدات‌ 25 گانه‌ی خود را عنوان‌ مى‌كند. این‌ فهرست‌ از لحاظ رده‌ بندی‌ و محتوای‌ عناوین‌ معرف‌ مناسبى‌ برای‌ كار اوست‌. خود مؤلف‌ عناوین‌ «العدل‌ و المعاد»، «ضبط تواریخ‌ انبیاء و ائمه‌ (ع‌)» و «السماء و العالم‌» را كه‌ مشتمل‌ بر احوال‌ عناصر و موالید و … است‌، از ابتكارات‌ منحصر به‌ فرد كتاب‌ خود كه‌ پیشینیان‌ به‌ آن‌ نپرداخته‌اند، مى‌داند. .

تنوع موضوعی در بحارالانوار:

تنوع‌ موضوعى‌ از سویى‌ و هدف‌ اصلى‌ مؤلف‌ برای‌ حفظ میراث‌ شیعه‌ از سویى‌ دیگر، او را واداشته‌ تا از منابع‌ بسیار و متنوعى‌ استفاده‌ كند كه‌ به‌ یقین‌ از حیث‌ آمار كم‌نظیرترین‌ مجموعه‌ی حدیثى‌ تألیف‌ شده‌ است‌. بجز این‌ آمار، تنوع‌ فراوانى‌ هم‌ در موضوعات‌ منابع‌ دیده‌مى‌شود. هر چند منابع‌ او بیش‌ از همه‌ جنبه‌ی حدیثى‌ و فقهى‌ دارند، اما موضوعات‌ تفسیری‌، تاریخى‌، كلامى‌ و ادبى‌، لغت‌، سیاست‌ مدن‌، اخلاق‌ و حتى‌ علوم‌ طبیعى‌، پزشكى‌، نجوم‌ و ریاضى‌، جغرافیا و … نیز در منابع‌ او یافت‌ مى‌شود. كوشش‌ فراوان‌ او برای‌ جمع‌ آوری‌ منابع‌ زبان‌زد شده‌ است‌. بنا به‌ روایتى‌ برای‌ به‌ دست‌ آوردن‌ كتاب‌ مدینه‌ی العلم‌ ابن‌ بابویه‌ كه‌ تصور مى‌شد در یمن‌ وجود دارد، گروهى‌ را با هدایای‌ فراوان‌ به‌ سراغ‌ حاكم‌ آنجا مى‌فرستد تا كتاب‌ را به‌ دست‌.

امتیازات و نوع آوری های مجلسی در بحارالانوار:

در بدو نظر به آثار علامه مجلسي ممكن است شخص تصور كند كه علامه مجلسي شخصيتي متعصب است اما اين نگاه به زودي با اندك ژرفنگري در آثارش از ميان خواهد رفت. براي اينكه ادعاي فوق را ثابت كنيم توجه خوانندگان را به نكات زير جلب مي‏كنيم.

1. جمع روايات گوناگون

مسلماً علامه مجلسي با اشرافي كه به منابع روايي عصر خود داشت، روايات زيادي درگستره موضوعي بسيار متنوع جمع‏ آوري كرده‏است.

2. توجه جدي به درايت احاديث

اگر بگوييم بزرگترين هنر علامه مجلسي، فهم و درك حديث بود تا جمع حديث، سخن درستي گفته ‏ايم. زيرا وي با تسلط كافي به جوانب مختلف فهم حديث، آنها را موردبررسي قرار داده است.

3. نظريه ‏پردازي و نقادي

واقعيت آن است كه برخي از افراد در تاليفات خود از علم مطبوع (عقل) خود بهره ‏اي نمي‏گيرند. از اين‏رو اين دسته از افراد به عوض آنكه عالم و پژوهشگر باشند بيشتر حافظ علوم ديگران ‏انداما علامه مجلسي با وجود آن كه علوم و نظرات را به غايت در ذهن داشت دراغلب موارد نظريات مستقلي ارايه كرده و نظريات ديگران را به نقد كشيده است.

4. عدم تعصب در استفاده از منابع اهل سنت

علامه مجلسي در حوزه حديث و روايت آن اندازه تسلط داشت كه نه تنها منابع روايي شيعه بلكه منابع حديثي اهل سنت را نيز مدنظر قرار مي‏داد. از اين رو براي اثبات نظر كه مطرح مي‏كرد از روايات شيعيان و سني‏ها استفاده مي‏كرد تا بحث خود را بصورتي كامل و تام بپروراند.

5. توجه به ارزش تاثيرگذار ادبيات در فهم حديث

بدون ترديد كسي كه در ادبيات عرب‏ گامي برنداشته باشد هرگز نخواهد توانست به عمق معنايي حديث پي ببرد، زيرا كاربرد هر يك از معاني مختلف واژه‏ ها تاثير بسزايي در فهم معنايي آن خواهد گذاشت. به علاوه نحوه قرائت و تركيب جمله مي‏تواند تغييراتي در معنا و مفهوم آن به عمل آورد. با وجود وسعت بسيار بحارالانوار، مجلسي هرگز از اين مساله هم غفلت نكرده است.

 نظر دهید »

علل مهاجرت علویان به شرق وشمال ایران

02 مرداد 1396 توسط زهرا كرمي
علل مهاجرت علویان به شرق وشمال ایران

1 –شمال ایران و مناطق سخت راه گیلان و مازندران و کوهستانها و سرزمین های دور افتاده خراسان مکان امنی برای علویان به حساب می آمد[1].بنابراین امویان و بعدها عباسیان که مرکز حکومت آنها شام و عراق بود به علت دوری و صعب العبور بودن راه ها نمی توانستند این مناطق را به خوبی تحت نظارت و کنترل خود در بیاورند.از این رو از میان علویانی که در قیام نفس زکیه و برادرش ابراهیم یا زید بن علی شرکت کرده بودند می توان به یحیی بن زید و یحیی بن عبدالله اشاره کرد که بعد از شکست قیام، به نواحی شرقی ایران متواری شدند[2]. پس از یحیی بن عبدالله، علویان زیادی به طبرستان آمدند و تشیع در آن جا روز به روز گسترش یافت و مردم آنجا نخستین بار بوسیله علویان پذیرای اسلام شدند،تا اینکه در نیمه قرن سوم هجری حکومت علویان طبرستان به وسیله حسن بن زید علوی تسکیل شد. بنابراین وجود امنیت در ایران مخصوصاً در نواحی شرقی عامل مهمی در ورود علویان بود. [3]

 نظر دهید »

سیر تصویب قانون حجاب و عفاف در ایران

07 تیر 1396 توسط زهرا كرمي
سیر تصویب قانون حجاب و عفاف در ایران

اگر بخواهیم پیشینه قانونی شدن حجاب در کشور را مورد بررسی قراردهیم، تنها لازم است که بازه زمانی سال ۱۳۵۷تاکنون را پیگیری کنیم.
مرکز پژوهشی آرا در گزارش راهبردی حجاب و عفاف در ایران که توسط اندیشکده افرا تهیه و تدوین شده است به بررسی سیر تصویب قوانین حجاب و عفاف در ایران می‌پردازد. در این گزارش راهبردی آمده است: در این قسمت سعی شده تا قوانینی که به طور خاص، حجاب و عفاف را موضوع قرارداده‌اند، آورده شود. ابتدا به چگونگی قانونی شدن حجاب و عفاف پرداخته می‌شود، لذا اگر بخواهیم پیشینه قانونی شدن حجاب در کشور را مورد بررسی قراردهیم، تنها لازم است که بازه زمانی سال ۱۳۵۷تاکنون را پیگیری کنیم.

پیش از تصویب قانون

در ابتدای انقلاب اینگونه نبود که بلافاصله بعد از وقوع انقلاب آثار کشف حجاب رضاخان در ایران از بین برود. بلکه در ابتدای انقلاب هنوز قانون عفاف و حجاب مطرح نشده بود و علیرغم اینکه ارزش های جامعه عوض شده است و حجاب به یک ارزش تبدیل شده است اما افراد وابسته به برخی از گروهک ها که احساس می کردند در انقلاب شکسته خورده اند سعی داشتند با خود نمایی در جامعه از فراموشی خود جلوگیری کنند و پوشش دادن شکست خود را در بی حجابی زنان دیدند به همین علت به اعضای زن خود گفتند تا در جوامع بدون حجاب حضور پیدا کنند. به این ترتیب در ابتدای انقلاب عده ای از زنان مورد سوء استفاده برخی از گروه های قرار گرفتند و عفت خود را از دست دادند.

حضور زنان بی حجاب در مجامع عمومی و ادارات و سازمان ها باعث شد تا امام خمینی به این موضوع واکنش نشان دهند. در ۱۵اسفند سال ۵۷ امام خمینی در این خصوص تذکر می دهند و می فرمایند: «وزارتخانه اسلامی نباید در آن معصیت بشود. در وزارتخانه‎‎های اسلامی نباید زن ‎ها لخت بیایند. زن ‎ها بروند؛ اما با حجاب باشند. مانعی ندارد بروند کار بکنند، لکن با حجاب شرعی باشند.» در پی این تذکر امام خمینی عناصر گروهک های ضد انقلاب دست به اعتراض علیه این سخنان امام می زنند. برخی از زنان در برخی از ادارات دست به اعتراض زدند و در برخی موارد گردهمایی هایی نیز رخ داد. در این شرایط که ممکن بود مردم در اثر سخنان امام به بی حجاب ها متعرض شوند و هرج و مرج به وجود بیاید دفتر امام پیامی صادر کرد و در آن فرموده بودند کسی حق تعرض به بی حجاب ها را ندارد و تنها دستگاه های مرتبط و مسئول باید با آنها برخورد کنند. در این زمان که دولت خود وابسته به افراد ملی مذهبی هست اعتقادی به اینکه باید در جامعه حجاب اجباری باشد ندارد و علی رغم فرمان امام مبنی بر اینکه دستگاه های مرتبط مسئول برخورد با بد حجابان هستند را از طرف خود نفی می کند.

پانزده اسفند پنجاه و هفت،‌ یک ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، زمانی که هنوز قانون اساسی تدوین نشده و به تصویب نرسیده بود، امام خمینی(ره) نسبت به وضعیت حضور زنان در ادارات دولتی انتقاد کرده و فرمودند: «وزارتخانه اسلامى نباید در آن معصیت بشود. در وزارتخانه ‏هاى اسلامى نباید زن هاى لخت بیایند؛ زن ها بروند، اما باحجاب باشند. مانعى ندارد بروند؛ اما کار بکنند، لکن با حجاب شرعى باشند، با حفظ جهات شرعى باشند.» (امام خمینی، ۱۳۸۶ش. ج۶، ص۳۲۹) این در شرایطی است که امام(ره) در مصاحبه ای در تاریخ هفتم دی همان سال، در پاریس فرمودند: «زن هرگز با مرد فرقى ندارد. آرى در اسلام زن باید حجاب داشته باشد، ولى لازم نیست که چادر باشد. بلکه زن مى ‏تواند هر لباسى را که حجابش را به وجود آورد اختیار کند. ما نمى ‏توانیم و اسلام نمى ‏خواهد که زن به عنوان یک شىء و یک عروسک در دست ما باشد. اسلام مى‏ خواهد شخصیت زن را حفظ کند و از او انسانى جدى و کارآمد بسازد»(خمینی، ۱۳۸۶ش. ج۵، ص۲۹۴). دقیقاً به خاطر پایداری بر سر همان اصول است که در تیر ماه ۱۳۵۹، طی پیامی در پاسخ استعلام در مورد تعرض عده ‏اى از افراد ناآگاه و احیاناً ضدانقلاب، به بانوان بى‏ حجاب، اعلام داشتند:‌ «ممکن است تعرض به زن ها در خیابان و کوچه و بازار، از ناحیه منحرفین و مخالفین انقلاب باشد. از این جهت، کسى حق تعرض ندارد و اینگونه دخالت ها براى مسلمان ها حرام است، و باید پلیس و کمیته ‏ها از اینگونه جریانات جلوگیرى کنند» (امام خمینی، ۱۳۸۶ش. ج۱۲، ص۵۰۲).

در پی این تذکرات مداوم و دستورات مکرر بود که کارمندان ادارات دولتی موظف به رعایت حجاب شدند و به مرور، این قانون نانوشته عمومیت یافت. تا جایی که در سال ۱۳۶۰، در بند ۵ ماده ۱۸ قانون بازداری نیروی انسانی مؤسسات دولتی و وزارتخانه های وابسته به دولت، بی حجابی به عنوان تخلف شناخته شد؛ و اماکن و فروشگاه ها و مراکز عمومی موظف به نصب تابلویی شدند که بر آن نوشته شده بود:‌ «به دستور دادگاه مبارزه با منکرات، از پذیرفتن میهمانان و مشتریانی که رعایت ظواهر اسلامی را نمی‌کنند، معذوریم».

قانون تعزیرات

تا سال ۱۳۶۲هیچ قانونی در مورد حجاب و عفاف به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسید و اولین قانونی که در خصوص پوشش زنان، در کشور به تصویب رسید، ماده ‌١� ٢ قانون تعزیرات مصوب سال ‌١٣٦٢بود. در این قانون آمده بود: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به تعزیر تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهند شد».

براساس این قانون، زنانی که در جمهوری اسلامی ایران هستند، اعم از ایرانی و خارجی، مسلمان و غیرمسلمان، مکلف به رعایت حجاب شرعی در انظار عمومی و معابر شدند. تا جایی که دادستان عمومی تهران در بخشی از اطلاعیه خود می نویسد:‌ «به تمام مسئولان در ادارات و سازمان‎‎های دولتی و شرکت‎ها و سایر واحد‎های دولتی و خصوصی، اماکن عمومی از قبیل هتل‎ها، مسافرخانه‎ها، تالار‎ها و باشگاه‎‎های برگزار‎کننده مجالس جشن عروسی، غذاخوری‎ها و سایر اماکن عمومی اعلام و ابلاغ می‎دارد، از تاریخ انتشار این اطلاعیه موظفند از ورود بانوانی که رعایت حجاب و پوشش صحیح اسلامی را نمی‎کنند، جلوگیری به عمل آورند».

قانون رسیدگی به تخلفات و مجازات فروشندگان

در سال ۱۳۶۵، در مصوبه قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و مجازات فروشندگان لباس هایی که استفاده از آنها در ملأعام خلاف شرع است یا عفت عمومی را جریحه ‌دار می‌کند؛ نکات جدیدی به چشم می خورد.

در ماده ۴ این قانون آمده: «کسانی که در انظار عمومی وضع پوشیدن لباس و آرایش آنان خلاف شرع و یا موجب ترویج فساد و یا هتک عفت عمومی باشد، توقیف و خارج از نوبت در دادگاه صالح محاکمه و حسب مورد به یکی از مجازات های مذکور در ماده ۲ محکوم می گردند.

و ماده ۲، مجازات های تعزیری را بدین شرح بیان می کند: «۱- تذکر و ارشاد. ۲- توبیخ و سرزنش. ۳- تهدید. ۴- ۱۰ تا۲۰ ضربه شلاق یا جریمه نقدی از ۲۰ تا۲۰۰ هزار ریال برای استفاده کننده. ۵- ۲۰ تا۴۰ ضربه شلاق یا جریمه نقدی از ۲۰ تا۲۰۰ هزار ریال در مورد استفاده کننده».

علاوه بر این در تبصره دو این ماده آمده: «مجرمی را که کارمند است، علاوه بر مجازات های فوق الذکر به یکی از مجازات های زیر محکوم می‌ نماید: ۱- انفصال موقت تا دو سال. ۲- اخراج و انفصال از خدمات دولتی. ۳- محرومیت استخدام به مدت پنج سال در کلیه وزارتخانه‌ها و شرکت ها و نهادها و ارگان های عمومی و دولتی.

قانون مجازات اسلامی

می توان مهم ‌ترین قانونی که بی‌ حجابی را جرم دانسته و به آن پرداخته، ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ دانست. به موجب این ماده: «هرکس علناً در انظار و اماکن عمومی و معابر، تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل، به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نیست ولی عفت عمومی را جریحه دار نماید، فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد».

در تبصره این ماده که همان ماده ۱۰۲ قانون تعزیرات مصوب سال ۱۳۶۲است، آمده: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد».

البته بنابر ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی،‌ چنانچه قاضی تشخیص بدهد، می تواند حبس و شلاق متهم را به جزای نقدی تبدیل کند.

قانون راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب

بدحجابی و بی حجابی، براساس قانون جرم دانسته شده؛ ‌اما بازداری و جلوگیری از این جرم نیز مانند سایر جرایم نیازمند پشتوانه های فرهنگی و زیرسازی های اجتماعی است. در این راستا، شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۴، قانون راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب را به تصویب رساند. قانونی که هدف از ارائه آن، درونی و نهادینه کردن حجاب و عفاف، با مشارکت و توجه جدی همه نهادها و دستگاه ‌ها به صورت مستمر و هدفمند است؛ و کلیه وظایف تخصصی دستگاه‌ های قانونگذار و اجرایی را در قبال موضوع حجاب را به طور دقیق و مشخص، بیان کرده است.

در حقیقت این قانون، که طرح آن از ابتدای دهه ۷۰ در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرارداشت، اقدامی همه جانبه و نگاهی چندبعدی به مسئله حجاب و عفاف در جامعه است. طرحی که به دنبال آن، مجلس شورای اسلامی نیز، قانون ساماندهی مد و لباس را در سال ۱۳۸۵به تصویب رساند. تا شاید سر و سامانی به وضعیت بی سامان پوشش و حجاب و مد عرضه شده در سطح کشور داده شود.

با این دیدگاه، حجاب از مقوله ای صرفاً فرهنگی و دینی، به قانون تبدیل شده، و در نتیجه هرگونه اقدام عملی و برخورد با مخالفین، در چهارچوب قانونی آن قابل تعریف و توجیه خواهد بود. ا‌ز این منظر، هرگونه مخالفت و ایستادگی در برابر آن، به معنای قانون گریزی و مخالفت با قانون تفسیر خواهدشد.

مسلم است که قانون نیازمند بازوان اجرایی است. در حال حاضر، مطابق ماده ‌٨ و ماده ‌٤ قانون نیروی انتظامی مصوب ‌١٣٦٩، مبارزه با منکرات و فساد، از جمله وظایف ذاتی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان ضابط قوه قضائیه است. در نتیجه، اقدامات نیروی انتظامی در برخورد با جرمِ عدم رعایت حجاب شرعی، براساس وظیفه قانونی ایشان بوده، که در صورت کوتاهی در اجرای وظیفه، مرتکب خلاف و تمرد خواهند شد. البته نیروی انتظامی نیز مانند هر ضابط دیگری، حق مجازات و اجرای حکم درمورد مجرمین را ندارد.

اما نکته دیگری که وجود دارد، وظیفه برخورد ضابطین قضایی با سایر تخلفاتی است که در این حوزه صورت می گیرد. مسائلی مانند آنچه در قانون رسیدگی به تخلفات و مجازات تولیدکنندگان و فروشندگان ذکر شد، امری که می توان آن را حلقه اولیه این قانون گریزی به حساب آورد؛ اما متأسفانه به دلایل مختلف، این بخش به نوعی کمتر دیده شده است. مسئله ای که توجه به آن در گام نخست،‌ می تواند از بسیاری از عواقب بعدی و حتی تغییر ذائقه افراد در مسئله پوشش،‌ تا حد زیادی جلوگیری کند.

 نظر دهید »

اسرار آفرینش

07 تیر 1396 توسط زهرا كرمي
اسرار آفرینش

آيا تعداد ستارگان قابل شمارش است ؟
تعداد ستارگانى كه تا به حال به چشم مسلح با تلسكوپ رؤيت شده اند بسيار رقم بالايى را به خود اختصاص داده اند
ستارگان موجود در همه كهكشانها ده هزار ميليارد ميليارد تخمين زده شد.10/000/000/000/000/000/000/000
اگر همه انسانهاى روى كره زمين اعم از بيسواد و با سواد در هر ثانيه ده ستاره را شمارش كنند و تمام عمر خود را صرف شمردن ستارگان و سيارات نمايند، سى هزار سال طول مى كشد
آفريدگار اين جهان زيباى ستارگان كه با يك نظم دقيق همه كهكشانها را در كنار هم چيده است به طورى كه علاوه بر داشتن زيبائى خاص ، از چرخش مخصوص به خود برخوردارند
و اين راز بزرگ آفرينش ، متفكران را به سوى توحيد سوق مى دهد

 نظر دهید »
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • ...
  • 6
  • ...
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • ...
  • 14
تیر 1404
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      

سرمه اندیشه

جستجو

موضوعات

  • همه
  • اخلاقی
  • اقتصادی
  • سیاسی
  • فرهنگی
  • مشاوره
  • پژوهشی

فیدهای XML

  • RSS 2.0: مطالب, نظرات
  • Atom: مطالب, نظرات
  • RDF: مطالب, نظرات
  • RSS 0.92: مطالب, نظرات
  • _sitemap: مطالب, نظرات
RSS چیست؟
  • کوثربلاگ سرویس وبلاگ نویسی بانوان
  • تماس