سرمه اندیشه

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور لرستان گفت: باید گردوغبار تعصب از روی پژوهش‌های حوزه‌ ادبیات بومی زدوده شود.

دکتر عزت‌الله سپهوند در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وجوه تمایز ادبیات بومی و ادبیات فارسی اظهار کرد: یکی از این وجوه تفاوت این است که زبان و ادبیات بومی در طول تاریخ غالبا شفاهی بوده یا مانده است، در حالی که زبان و ادبیات رسمی یا کلاسیک کشور به صورت مکتوب درآمده است.

وی اضافه کرد: ادبیات بومی ما در تعامل مدام با ادبیات رسمی، کلاسیک یا آکادمیک بوده است، با این تفاوت که مخاطب اصلی ادبیات عامه در طول تاریخ عموم مردم و مخاطب اصلی در ادبیات کلاسیک غالبا طبقه اشراف بوده‌اند و به مرور زمان ادبیات آکادمیک غالب بر زبان‌های بومی شده است.

سپهوند با بیان اینکه بسیاری از متون ادبیات فارسی همچون شاهنامه و اشعار خمسه نظامی برگرفته از ادبیات بومی بوده است، تصریح کرد: به رغم تفاوت ماهوی ادبیات بومی و رسمی این دو در طول تاریخ با هم در تعامل بوده‌اند.

این دکترای زبان و ادبیات فارسی با اشاره به چالش‌های پیش روی حفظ و ترویج ادبیات بومی افزود: تلاش غرب برای گذار از چندفرهنگی به تک‌فرهنگی در جهان امروز و نیز از تکثر فرهنگی به دیکتاتوری فرهنگی و از چندزبانی به تک‌زبانی از عمده علل به دست فراموشی سپرده شدن ادبیات بومی در میان بسیاری از ملت‌ها و تمدن‌ها در جهان امروز است.

وی اظهار کرد: متاسفانه برخی از مدافعین حفظ ادبیات بومی به جای دفاع علمی، منطقی و مستدل با دفاع مبتنی بر تعصب جاهلانه ضربه‌های شدیدتری را بر پیکره‌ ادبیات عامه وارد می‌کنند.

سپهوند تصریح کرد: رابطه زبان‌های بومی و ادبیات عامه با ادبیات رسمی ایران رابطه‌ی مادر - فرزندی است. حرمت و احترام این دو همواره به شکل طبیعی حفظ شده است در حالی‌که عده‌ای به باور غلط به وجود تقابل میان این دو مشغول حرمت‌شکنی و در آرزوی خام جدایی طلبی‌اند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور لرستان اضافه کرد: مهمترین وظیفه پژوهشگران حوزه ادبیات بومی زدودن گرد و غبار تعصب از روی پژوهش‌های مربوط به حوزه‌ ادبیات بومی است.

وی با اشاره به اینکه زبان و ادبیات فاخر فارسی ستون استوار هویت ایرانی- اسلامی است، یادآور شد: دیگر زبان‌های بومی ایران برای حفظ این ستون فاخر، چون ریشه‌هایی از خاک ایران زمین برآمده و در آن پیچیده و با آن در هم تنیده و در طول تاریخ با هم بالیده و نالیده‌اند.

دکتر سپهوند در پایان التزام عملی دولت‌مردان به اصل ۱۵ قانون اساسی را که ضمن به رسمیت شناختن زبان فارسی، سایر زبان‌های محلی و ادبیات بومی ایران را نیز به رسمیت می‌شناسد و اجازه تدریس آنها را در مراکز آموزشی می‌دهد، از دیگر راهکارهای راهگشا برای تقویت و حفظ و ادبیات بومی و حتی زبان فارسی دانست.