سرمه اندیشه

قوانین کشور ایران در مورد محصولات تراریخته
متاسفانه قوانین و مقررات ایران پیرامون این محصولات بسیار اندک است وفقط یک قانون مستقل در این رابطه وجود دارد و آن هم قانون ایمنی زیستی کشور و پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا که در تاریخ 29/5/1382 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. این قوانین نیز نارسایی های زیادی دارند
عمده تاکید قانون ایمنی زیستی کشور بر این است :
صدور، تمدید و لغو مجوز فعالیت در امور مرتبط با فناوری زیستی جدید بارعایت قوانین مربوط به هر دستگاه و ضوابط ایمنی زیستی موضوع ماده (3) این قانون برعهده دستگاههای اجرائی ذی‌صلاح به شرح ذیل می‌باشد:
الف ـ وزارت جهاد کشاورزی در امور مرتبط با تولیدات بخش کشاورزی و منابع طبیعی.
ب ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در امور مرتبط با ایمنی و سلامت موادغذایی، آرایشی، بهداشتی و موادپزشکی.
ج ـ سازمان حفاظت محیط زیست در امور مرتبط با حیات وحش و بررسی ارزیابی مخاطرات زیست محیطی بر مبنای مستندات علمی ارائه شده توسط متقاضی.
که البته در رابطه با محصولات تراریخت کشاورزی شاید بشود گفت هر سه دستگاه ذکر شده مسئول بررسی مخاطرات این محصولات هستند و ضمن آن که طبق ماده ۷ این قانون بایستی مقررات برچسب گذاری محصولات رعایت گردد .
اما آن چه در عمل رخ داده است متاسفانه گویای این مطلب است که طی کم توجهی مسئولین این سه دستگاه و یا کم و کاست این قانون علاوه بر واردات این محصولات وعدم سنجش مخاطرات آنان پیش از رهاسازی در بازار همانطور که قبل تر بیان شد کاشت این بذر ها خصوصا بذر برنج در کشور مشاهده شده است.و حتی قانون برچسب گذاری برای این محصولات رعایت نمی شود.
محصولات تراریخته عامل شیوع بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان
اما متاسفانه مسئولین به جای جلوگیری از این موارد تحت تاثیر جوسازی های موافقان این محصولات قرار گرفته و بدون در نظر گرفتن مخاطرات واردات و کشت این محصولات جلوی منتقدان صف آرایی نموده اند تا جایی که برخی دانشمندان مخالف رهاسازی بدون سنجش این محصولات را از مراکز مهم ژنتیکی کشور اخراج نمودند.
دکتر علی کرمی استاد ژنتیک که از منتقدان رهاسازی بدون دقت محصولات تراریخته است در گفتگویی مطرح میکند که مخالف فناوری ژنتیک نبوده و برعکس مدافع این علم است ولی تاکید میکند متاسفانه از این علم بدرستی در بخش گیاهی استفاده نگردیده وی در اینباره و در مورد تفاوت فرآیند طی شده در یک داروی نوترکیب که همان اصلاح ژن شده است با یک گیاه تراریخته می گوید:
در تهیه یک داروی نوترکیب، مثلاً هورمون رشد یا انسولین یا داروهای دیگر، ژن مسئول آن در انسان با روشهای مهندسی ژنتیک در یک فرایند بسیار دقیق مثلاً وارد یک مخمر یا سلول شده و پس از تولید و خالص‌سازی، بعد از گذشت از چهار تا پنج مرحله آزمایش بسیار دقیق به بازار وارد می‌شود؛ ابتدا آن را روی حیوانات آزمایشگاهی در آزمایشگاه تست می‌کنیم تا مطمئن شویم خطری ندارد؛ بعد بررسی‌های انسانی را داریم که خودش سه فاز دارد؛ ابتدا در جمعیتهای کوچک؛ بعد در جمعیتهای بزرگتر؛ گاهی چندین سال طول می‌کشد که دارو از آزمایشگاه به داروخانه برسد. آیا شما در گیاه هم این ارزیابی‌ها را انجام دادید؟ ثانیاً در داخل جعبه هر دارو، یک برگه توضیحات کامل درباره مشخصات، ترکیبات، موارد مصرف و از همه مهمتر عوارض احتمالی آن با جزئیات کامل نوشته شده و مصرف کننده آن را مطالعه می‌کند. آیا در محصولات تراریخته هم همین‌طور است؟ بسیاری از مردم ایران اطلاع ندارند که سالهاست برنج، ذرت، سویا، روغنها و انواع محصولات واجد ترکیبات تراریخته را مصرف می‌کنند؛ چرا اطلاع ندارند؟ چون برچسب تراریخته ندارد؛ درحالی که در اکثر کشورهای اروپایی محصولات تراریخته برچسب دارد.
محصولات تراریخته عامل شیوع بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان
وی همچنین در رابطه با اهمال مسئولین در رابطه با ورود محصولات تراریخته به مزارع می گوید:
البته! براساس قانون ایمنی زیستی کشور (مصوب مجلس شورای اسلامی) نباید تراریخته‌ای به مزارع برود، مگر اینکه از سه مرکز مجوز کسب کند: وزارت بهداشت، وزرات جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط‌زیست. حالا خود محققان وزرات جهادکشاورزی ساخته‌اند؛ خود وزارت جهاد کشاورزی هم تأییدیه می‌دهد؛ بعد هم خود آقایان به مزرعه بردند! از دو جای دیگر مجوز نگرفته‌اند. این برخلاف قانون کشور نیست؟ بند چهار قانون ایمنی زیستی را بخوانید که ذکر کرده پس از کسب مجوز از سه مرکز. این را شورای ملی ایمنی زیستی باید تأیید کند. ما کی گفتیم مخالف تراریخته هستیم؟ ما می‌گوییم شما مطابق با قانون عمل کنید، آن وقت هیچ مخالفتی نمی‌کنیم که هیچ؛ از شما حمایت هم می‌کنیم. همه باید مطیع قانون باشند.
موضع رهبری و سیاستهای بالادستی نظام، درباره غذای سالم، در تقابل با تراریخته‌هاست
در مصوبه 26 آبان 94، رهبری سیاستهای کلی محیط‌زیست کشور را ابلاغ کردند. بند هشت آن می گوید«گسترش اقتصاد سبز با استفاده ازمحصولات کشاورزی سالم و ارگانیک». در این قانون به وضوح مشخص است که برنامه ریزی کلان کشور بایستی بر اساس توسعه محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک باشد؛ نه تراریخته
در حالی که متاسفانه دولت در لایحه برنامه ششم نوشته قصد توسعه تراریخته درمورد پنبه و برنج را دارد.
در کنار همه این بررسی ها باید گفت مسئله محصولات تراریخته و واردات و کشت و توسعه ی این محصولات بایستی با یک علامت سوال بزرگ وجدی از طرف همه دستگاه های مسئول مواجه شود و تا زمانی که بی خطر بودن این محصولات بطور قطع به نتیجه نرسیده است نباید اجازه رهاسازی وخصوصا کشت این محصولات داده شود
سوالاتی که همه ی صاحب نظرات نسبت به آنها نگران و دغدغده مند هستند شامل سوالاتی مانند اینکه:
آیا میتوان به بذرهایی که حتی می توانند با هدف تغییر DNA انسانها تولید شوند و یکی از بزرگترین خطرات تروریستی جهان که همان بیوتروریسم اگروتروریسم و یا تروریسم پنهان است براحتی اعتماد کرد؟
آیا مردم حق ندارند بدانند چه محصولاتی مصرف میکنند و محصولات نباید برچسب گذاری شوند؟
آیا وظیفه دولت ها این نیست که مردم را نسبت به مخاطرات این محصولات آگاه کنند؟
آیا مافیای مونستانتو به کشور ما نیز نفوذ کرده که نمیتوان جلوی این محصولات ایستاد و مخالفان آن براحتی حذف می شوند؟
و آیا نمی توان بطور مثال برای تولید روغن مردم مواد اولیه ی اورگانیگ از کشورهای دیگری وارد کرد؟
و هزاران سوال بی جواب دیگر . شاید زمان آن باشد تا جدی گرفتن این مسئله و مطالبه حقوق مردم از مسئولین به یک مطالبه عمومی تبدیل شود.